Έκθεση: αλλαγή πορείας ΕΕ για τους φυσικούς πόρους

Η Ρωσία επίσης δε δίστασε να χρησιμοποιήσει την κυρίαρχη θέση  της στην αγορά του φυσικού αερίου για να «επιβραβεύσει» ή να «τιμωρήσει» μεμονωμένες χώρες εφαρμόζοντας σημαντικές διαφορές των τιμών.
  «Ο κρατικός καπιταλισμός ως προσέγγιση ή ως τάση είναι πολύ σημαντικός για την κατανόηση του πώς οι πλούσιες σε φυσικούς πόρους χώρες επιθυμούν να ελέγχουν, να παράγουν και να εξάγουν τις πρώτες ύλες».
 
Η πρόσβαση σε φυσικούς πόρους στην Ευρώπη ως το 2040 θα εξαρτηθεί από τους οικονομικούς, πολιτικούς και τεχνολογικούς παράγοντες που είναι δύσκολο να προβλεφθούν. Ως εκ τούτου, η πολιτική προσέγγιση από τη  μεριά της ΕΕ πρέπει να είναι ευρύτερη και πιο ευέλικτη, σύμφωνα με ένα νέο χρηματοδοτούμενο ερευνητικό έργο από την ΕΕ. 

Το χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ ερευνητικό έργο Polinares έχει εντοπίσει τις κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο υπόλοιπος κόσμος, όσον αφορά στον εφοδιασμό του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και ορυκτών, κατά τη διάρκεια των επόμενων τριών δεκαετιών.
Στην έκθεση των συμπερασμάτων, «Πρόσβαση στο πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και τα μεταλλεύματα σε ένα μεταβαλλόμενο κόσμο», η οποία θα δημοσιευθεί το Δεκέμβριο, το Polinares διατυπώνει προτάσεις πολιτικών προσεγγίσεων για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων.
 «Πιστεύουμε ότι υπάρχει πρόβλημα από πλευράς προσφοράς»,  δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες την Τετάρτη (28 Νοεμβρίου) ο Peter Buchholz, ένας από τους συντάκτες της έκθεσης.
 «Δεν είναι η γεωλογική διαθεσιμότητα, αλλά οι περιορισμοί στον εφοδιασμό, εξεταζόμενοι από οικονομική, περιβαλλοντική, κοινωνική και πολιτική διάσταση», πρόσθεσε ο Buchholz,  επικεφαλής για την οικονομία ορυκτών στο BGR, το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Γεωεπιστημών για φυσικούς Πόρους.
« Έχουμε εσκεμμένες διαταραχές στον εφοδιασμό  μέσω της χρήσης της τιμολόγησης των εξαγωγών ως πολιτικό μέσο , για παράδειγμα εμπάργκο περιορισμού τον εξαγωγών», δήλωσε ο Buchholz, αναφερόμενος στους περιορισμούς των εξαγωγών της Κίνας σε σπάνιες γαίες, οι οποίες είναι υπό αμφισβήτηση από την ΕΕ στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. 
Η Ρωσία επίσης δε δίστασε να χρησιμοποιήσει την κυρίαρχη θέση  της στην αγορά του φυσικού αερίου για να «επιβραβεύσει» ή να «τιμωρήσει» μεμονωμένες χώρες εφαρμόζοντας σημαντικές διαφορές των τιμών. «Συν τοις άλλοις, θα μπορούσαμε να διακινδυνεύσουμε  τυχαία διαταραχή του εφοδιασμού ή αυξήσεις των τιμών που εξαιτίας φυσικών καταστροφών, αλλά και εξαιτίας πολιτικής αστάθειας», δήλωσε ο Buchholz. 
Κατά συνέπεια, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικών και στρατηγικών στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα πρέπει να λάβουν υπόψη τους τον υψηλό βαθμό αβεβαιότητας, τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα, όπως αναφέρεται στην έκθεση.
Απαιτούνται νέες στρατηγικές και πολιτικές προσεγγίσεις από την πλευρά της ΕΕ, των κρατών μελών και των βιομηχανικών επιχειρήσεων προκειμένου να αντιμετωπιστούν αυτές οι προκλήσεις.
 «Κάθε πρώτη ύλη έχει τη δική της αγορά. Αυτό σημαίνει ότι κάθε αγορά είναι διαφορετική, κάθε πρώτη ύλη είναι διαφορετική. Αυτές οι αγορές πρέπει να εξεταστούν χωριστά και λεπτομερώς”, είπε ο Buchholz.
Απρόβλεπτο εμπόδιο ο κρατικός καπιταλισμός
Οι συντάκτες πρόσθεσαν ότι οι μακροχρόνιες προσεγγίσεις και παραδοχές σχετικά με την αποτελεσματικότητα των αγορών πετρελαίου, φυσικού αερίου και ορυκτών ίσως δεν είναι πια έγκυρες, ιδίως αν ληφθεί υπόψη η πρόσφατη άνοδος του κρατικού καπιταλισμού.
 «Ο κρατικός καπιταλισμός ως προσέγγιση ή ως τάση είναι πολύ σημαντικός για την κατανόηση του πώς οι πλούσιες σε φυσικούς πόρους χώρες επιθυμούν να ελέγχουν, να παράγουν και να εξάγουν τις πρώτες ύλες», δήλωσε ο Peter Styles του πανεπιστημίου Dundee στη Σκωτία.
Σήμερα, από τη μια πλευρά υπάρχει έλλειψη αντιστοιχίας μεταξύ κριτηρίων και αρχών που οι δημοκρατικές χώρες επιθυμούν να δουν υποκείμενες πολιτικές προσεγγίσεις για την ενθάρρυνση της συνεργασίας στην εκμετάλλευση των φυσικών πόρων από την πλευρά των καπιταλιστικών πολιτειακών κυβερνήσεων. Από την άλλη πλευρά βρίσκονται οι αξίες και οι προτεραιότητες των κυβερνήσεων αυτών.
Ο Buchholz πρόσθεσε ότι οι κύριοι παραγωγή λευκόχρυσου είναι η Νότια Αφρική, η Ρωσία και η Ζιμπάμπουε, αν και αυτό θα μπορούσε να αλλάξει μέσα σε μια νύχτα.
"Σε έναν κόσμο που βρίσκεται  σε μεταβατικό στάδιο, μπορούμε να δούμε ότι η προμήθεια των μετάλλων της ομάδας του λευκόχρυσου, αν και σήμερα είναι σταθερή και λειτουργεί, μπορεί να αποκτήσει  προβλήματα με την αλλαγή των καθεστώτων από φιλελεύθερο καπιταλισμό σε κρατικό καπιταλισμό, πράγμα που μπορεί να συμβεί στη Νότια Αφρική, αυτή τη στιγμή», είπε.
Στο μέλλον, η ΕΕ έχει ανάγκη από μια πιο εποικοδομητική προσέγγιση στους τομείς του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και των μετάλλων. Αυτό θα μπορούσε να γίνει προκειμένου να οικοδομηθεί ένα πλαίσιο πολιτικής γύρω από τα στοιχεία της αυξημένης ιδιοτέλειας αυτών των κυβερνήσεων που εμφανίζουν χαρακτηριστικά κρατικού καπιταλισμού, όπως η Κίνα, σύμφωνα με πρόταση της έκθεσης.
.euractiv.gr
30/11/12