Στον «αέρα» τα κοινοτικά κονδύλια για την ανάπτυξη της επιστήμης

Τη επιτακτική ανάγκη ανάπτυξης στους τομείς της επιστημονική έρευνας και τεχνολογίας, μέσω απορρόφησης των κοινωνικών κονδυλίων, επισήμανε σε άρθρο του πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό «Science» ο νομπελίστας καθηγητής Ιατρικής Χάραλντ τσουρ Χάουζεν. Την ίδια στιγμή, σε αγώνας δρόμου έχουν επιδοθεί ερευνητικά ιδρύματα και η Γενική Γραμματεία Ερευνας και Τεχνολογίας για την απορρόφηση του δεύτερου ΕΣΠΑ που ξεκινά το 2014, καθώς τα «διαρθρωτικά κεφάλαια» που θα έπρεπε ήδη να έχουν εισρεύσει στη χώρα από το προηγούμενο ΕΣΠΑ, δεν έχουν εκταμιευτεί.

Το κείμενό του με τίτλο «Στήριξη στην Ελλάδα» συνυπογράφουν ακόμη 24 νομπελίστες, ενώ στο ίδιο συμπέρασμα με το πόνημα καταλήγει και μελέτη που έγινε από τη Deutsche Bank. Ο πρώην πρωθυπουργός Παναγιώτης Πικραμένος, απέστειλε κι αυτός πριν μερικές ημέρες ευχαριστήρια επιστολή στον εκδότη του  περιοδικού, αλλά και τη δέσμευσή του ότι θα προωθηθούν οι προτάσεις της επιστολής.

Ο γερμανός καθηγητής της Ιατρικής και Διευθυντής του Γερμανικού Κέντρου Έρευνας για τον Καρκίνο, Χάραλντ Ζουρ Χάουζεν, καταδεικνύει την ύπαρξη και μη απορρόφηση Ευρωπαϊκών Κεφαλαίων για την έρευνα. «Τα τελευταία δύο χρόνια δεν έχουν εκταμιευτεί χρήματα από τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά κεφάλαια για την Ελλάδα. Για διάφορους λόγους δεν κατέστη δυνατό να ευοδώσει μία σημαντική προσπάθεια χρηματοδότησης, σε μία χώρα που πλήττεται από οικονομική δυσχέρεια», εξηγεί.

Ο ίδιος καθιστά σαφές ότι οι τομείς έρευνας και τεχνολογίας στην Ελλάδα θα έπρεπε να ήταν από τους πρωταρχικούς στόχους για ανάπτυξη, καθώς «τα ελληνικά πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα είναι από τα καλύτερα στον κόσμο. Το ίδιο και οι έλληνες ειδικοί που εργάζονται στη χώρα μας ή στο εξωτερικό». Καταλήγοντας διευκρινίζει πως «η Ελλάδα έχει τις δυνατότητες ακόμη και σε αυτή τη φάση, να αναπτύξει τις δομές της στην έρευνα και την τεχνολογία και να δομήσει το μέλλον της με διασφαλισμένη την ανταγωνιστικότητα». Η επιστολή με τις υπογραφές των διακεκριμένων επιστημόνων κοινοποιήθηκε στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σούλτζ, τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν βαν Ρόμπαϊ, και στον Πρόεδρο της Κομισιόν Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο.

Παράλληλα, με επιστολή του ο πρώην πρωθυπουργός Παναγιώτης Πικραμένος, ευχαρίστησε τον εκδότη του περιοδικού Science, Mπρους Άλμπερτ και ξεκαθάρισε ότι ως χώρα έχουμε την πρόθεση να υποβάλλουμε πρόταση για αξιοποίηση των διαρθρωτικών κονδυλίων στα αρμόδια θεσμικά όργανα της ΕΕ. «Στην προσπάθεια για την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί στο πλαίσιο του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής, οι Έλληνες δοκιμάζονται καθημερινά καθώς έρχονται αντιμέτωποι με τη μείωση του βιοτικού τους επιπέδου και την αύξηση της ανεργίας. Σε αυτήν την δύσκολη περίοδο για την Ελλάδα προτάσεις όπως αυτές που παρουσιάζονται από τους νομπελίστες επιστήμονες εμπεριέχουν ακριβώς την ποιότητα που απαιτείται για τη δημιουργία προοπτικής για το μέλλον Ελλήνων επιστημόνων και σπουδαστών που αντιμετωπίζουν την αυξανόμενη ανεργία», υπογραμμίζει στην επιστολή του ο πρώην πρωθυπουργός.

Παράλληλα  άρθρο για τα οικονομικά της επιστήμης στην Ελλάδα που δημοσιεύτηκε στις 24 Απριλίου στην επιστημονική επιθεώρηση «Physics Today» αναφέρει πως οι μειώσεις μισθών που έχουν γίνει τα δύο τελευταία χρόνια στο ερευνητικό προσωπικό των πανεπιστημίων είναι 30%, ενώ χάνονται τα Κοινοτικά Κονδύλια.

Στο ίδιο συμπέρασμα καταλήγει η μελέτη που διεξήχθη από τη γερμανική τράπεζα Deutsche Bank και το Πανεπιστήμιο της Φραγκφούρτης. Στην έκθεση των γερμανικών φορέων αναφέρεται πως το πρόβλημα της χρηματοδότησης θα μπορούσε να ξεπεραστεί μέσω των πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ωστόσο ούτε αυτό έχει καταστεί εφικτό, αφού η απορροφητικότητα των κοινοτικών κονδυλίων στην Ελλάδα είναι εξαιρετικά χαμηλή.

«Είναι ξεκάθαρο πως η Ελλάδα διαθέτει υψηλού επιπέδου ανθρώπινο επιστημονικό δυναμικό. Αυτό προκύπτει και από τις πολυάριθμες δημοσιεύσεις Ελλήνων επιστημόνων σε εγνωσμένου κύρους επιστημονικά περιοδικά. Το επιστημονικό δυναμικό θα μπορούσε να αποτελέσει μια κινητήριο δύναμη για την ανάπτυξη της καινοτομίας στην Ελλάδα, αν υπάρξουν οι κατάλληλες συνθήκες. Επίσης σε επίπεδο επιστημονικού δυναμικού με μεταπτυχιακό δίπλωμα, η Ελλάδα βρίσκεται σε πολύ καλή θέση», αναφέρεται στη γερμανική μελέτη. Εντούτοις, η καινοτομία παρατηρείται σε πολύ περιορισμένους κλάδους στην ελληνική οικονομία, όπως πληροφορική, τηλεπικοινωνίες και φαρμακευτικός κλάδος, οι οποίες απορροφούν σχεδόν το 50% των πόρων έρευνας και τεχνολογίας σε επίπεδο εταιρειών.

Το γερμανικό πόνημα σχολιάζει, βάσει των δεδομένων που προέκυψαν, πως «στην Ελλάδα απαιτείται βελτίωση του θεσμικού πλαισίου, επένδυση στην εκπαίδευση, σύνδεση της έρευνας με την εκπαίδευση, σύνδεση της ανώτατης εκπαίδευσης με την επιχειρηματική καινοτομία, υποστήριξη σύστασης επιχειρηματικών και δικτύων καινοτομίας, προσέλκυση ξένων επενδύσεων στον τομέα της τεχνολογίας, εναλλακτικές μορφές χρηματοδότησης τέτοιων σχεδίων όπως μέσω Venture Capital, καλύτερη απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων, περιφεριοποίηση κ.ά.»

Σύμφωνα με επιφανείς ευρωπαίους επιστήμονες, τα λεγόμενα «διαρθρωτικά κεφάλαια» που θα έπρεπε ήδη να έχουν εισρεύσει στη χώρα, δεν έχουν εκταμιευτεί καν, με αποτέλεσμα να υπάρχουν σοβαρότατες ελλείψεις, τόσο στον τομέα της εκπαίδευσης, όσο και της έρευνας και της τεχνολογίας.

«Οι καθηγητές κατέθεσαν υλοποιήσιμες προτάσεις τις οποίες πραγματικά θεωρώ ότι οφείλουν να ενστερνιστούν τόσο οι ευρωπαίοι ηγέτες και φορείς, όσο και οι πολιτικές δυνάμεις. Μέσα από τις νέες τεχνολογίες μπορεί να προκληθεί μια σημαντική ώθηση, η οποία θα μας επιτρέψει να μη μείνομε οριστικά πίσω.. Πληροφορίες αναφέρουν πως η έλλειψη χρημάτων θα φέρει περικοπές. Το θέμα δεν είναι να επισημαίνομε τον κίνδυνο αλλά πώς θα τον αποτρέψομε.  Τα μόνα χρήματα που είναι διαθέσιμα είναι από τα διαρθρωτικά ταμεία, τα οποία όμως δεν απορροφούνται στην ώρα τους ή καθόλου», εξηγεί ο Ιωάννης Παπαμαστοράκης, ομότιμος καθηγητής φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης.

«Δεν θα υπάρξει πρόβλημα με τη χρηματοδότηση της έρευνας και τεχνολογίας, καθώς με τα προγράμματα ΕΣΠΑ μπορούμε να εξασφαλίσουμε ότι θα απασχολούμε περίπου 5.000 ερευνητές για τρία χρόνια. Επειδή καθυστέρησε το ΕΣΠΑ να βγει και το 2014 ξεκινά το ΕΣΠΑ 2, μας δίνεται η ευκαιρία αν είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε και να συνεχίσουμε μία μακροχρόνια πορεία χρηματοδότησης της έρευνας χωρίς κανένα οικονομικό πρόβλημα», λέει ο Γενικός Γραμματέας Έρευνας και Τεχνολογίας του υπουργείου Παιδείας Κώστας Κοκκινοπλίτης.

tanea gr

----------

• Στήριξη της Ελλάδας ζητά και ο «πατέρας του DNA» Τζέιμς Γουότσον

• «Στήριξη στην Ελλάδα» παρέχουν 20 νομπελίστες